O Regonie Dzukii

 

Region Dzukia

Informacje ogólne

Dzukia jest jednym z regionów etnograficznych Litwy. Obejmuje znaczną część południowo-wschodniego obszaru kraju. Projekt związany jest z nieco mniejszym terytorium – rejonem orańskim, łoździejskim, druskienickim, częścią rejonów olickiego i wileńskiego. Nazwa Dzukia jest stosunkowo nowa, pojawiła się dopiero w XIX w. Wywodzi się z gwary dzukijskiej i jej właściwości. Dawna nazwa regionu Dzukii brzmi Dajnawa. Po raz pierwszy została wspomniana w 1253 r. w liście króla Mendoga do zakonu kawalerów mieczowych.

Dzukia jest regionem w dużym stopniu zalesionym. Na piaskach szumi tu największy na Litwie las Dainava, o powierzchni 145 tys. ha, który graniczy z dwoma innymi masywami leśnymi – na wschodzie z Puszczą Rudnicką o powierzchni 37,5 tys. ha, na zachodzie zaś – z Puszczą Kopciowską o powierzchni 27,7 tys. ha. Puszcza Kopciowska jest z kolei częścią składową jeszcze większego masywu leśnego, do którego należy też Puszcza Augustowska. Powierzchnia całkowita wspomnianych masywów leśnych wynosi 160 tys. ha. Na tym obszarze przeważają lasy sosnowe, rosnące na pokładach piasku, wykreślającego granicę niegdyś zalegającego lodowca.

 

Zuvintas (1)

Žuvintas  - © Eugenijus Drobelis

Południe Litwy obfituje w źródła i rzeczki, wartkie i powolne rzeki, większe i małe jeziora, jest bogate pod względem flory i fauny. Płynąc z Białorusi przez południową część Litwy w kierunku Zalewu Kurońskiego swoje wody toczy Niemen. Na wysokości Mereczy do Niemna wpada wartka Mereczanka. Niemen zbiera czyste wody wypływających z lasów po obu jego stronach takich rzek, jak Solcza, Wisińcza, Spengla, Oranka, Ūla, Grūda, Skroblus i in.

Po wycofaniu się lodowca na południu Litwy pojawiło się wiele jezior. Jedne są niewielkie, z mulistym dnem i zarośnięte, inne otwarte i duże, bijące falami o twardy brzeg. Pod względem ornitologicznym najciekawsze jest jezioro Žuvintas. Ukształtowane niegdyś na obrzeżu lodowca z biegiem czasu zamuliło się, zamknęło, znaczna jego część stała się bagnem. Woda obecnie zajmuje powierzchnię około 1000 ha. Płytkie i obficie porośnięte roślinnością wodną jezioro Žuvintas od dawna nazywane jest królestwem ptaków. W pobliżu znajduje się jeszcze jedno lubiane przez ptaki jezioro – Žaltytis. W pewnej odległości położone są kolejne duże jeziora Sudowii – Dusia, Metelys i Obelija. W jedno od drugiego piękniejsze jeziora obfitują też okolice Wiejsiej.