O wyjątkowości Dzukii świadczy występowanie i liczebność poszczególnych gatunków zwierząt. Uwagę zwracają przede wszystkim gatunki, bardziej charakterystyczne dla obszarów południowych, które na Litwie występują bardzo rzadko lub w ogóle nie są spotykane. Zaledwie przed kilkoma dziesięcioleciami na Litwie Południowej odkryto rzekotkę drzewną, która nie występuje bardziej na północ. Żółw błotny na Litwie mieszka od dawna, jednak obecnie spotykany jest wyłącznie w południowej części kraju. Podobnie sytuacja wygląda z gniewoszem plamistym, którego można spotkać wyłącznie na południu kraju i w regionie Karšuva, na obszarze piasków i wydm śródlądowych. Prawie wyginęła występująca niegdyś licznie w południowo-wschodniej części Litwy kraska. Nieliczna, jednak nadal stała populacja kraski zachowała się jedynie w regionie Dzukii, w okolicach Druskienik.

Tetrao urogallus- ©Eugenijus Drobelis

Pod względem zróżnicowania biologicznego najcenniejsze są obszary chronione. Rezerwat Biosfery Žuvintas jest wyjątkowy z punktu widzenia ochrony ptaków. Występują tu rzadkie ich gatunki: wodniczka, wąsatka, podróżniczek, zielonka, derkacze, łęczaki, bąki, cietrzewie i wiele innych. Jezioro Žuvintas jest miejscem ważnym dla migrujących ptaków. Tu na tymczasowy wypoczynek zatrzymują się ogromne stada gęsi, kaczek, żurawi, szpaków i różnych gatunków brodźców.

            Rezerwat Čepkeliai jest ważnym miejscem występowania ptactwa bagiennego i leśnego. Tu wysiadują pisklęta takie rzadkie okazy, jak dzięcioł trójpalczasty i białogrzbiety, dzięcioł zielonosiwy, włochatka, sóweczka, orliki krzykliwe, bieliki, bociany czarne. Na mokradle Čepkeliai występuje największa w kraju populacja łęczaków. Na bagnie żyje jedna z najliczniejszych populacji siewki złotej, wiele jest żurawi. Bagno i lasy wokół niego są bodajże najważniejszym na Litwie miejscem występowania głuszców. Skupia się tu liczna ich populacja. Ten teren jest też znaczący pod względem ochrony cietrzewi.

            Płynące przez Dzukię czyste rzeki z zimną wodą są miejscem zimowania pluszcza. Na piaszczystych zboczach rzek gnieżdżą się zimorodki. Na wyspach na Niemnie żyją rybitwy białoczelne i rzeczne, mewy śmieszki. Wyspy te położone są w pobliżu Mereczy i Lejpun. Nad Niemnem żyją i szukają żeru na jego brzegach rzadkie ptaki drapieżne – kanie rude i czarne, bieliki. Położone na terenie Dzukii duże jeziora są siedliskiem ptactwa wodnego. Dla migrujących ptaków najodpowiedniejsze są jeziora Dusia, Metelys i Obelija. Tu zatrzymują się duże stada różnych gatunków kaczek, gęsi, łabędzi, łysek. Na pojezierzu Wiejsieje, na jeziorze Niedas, od dawna żyje duża kolonia mew śmieszek i rybitw rzecznych.

Lasy sosnowe w południowej części kraju odgrywają niezwykle ważną rolę w zachowaniu populacji głuszców, włochatek, lelków i dudków. W puszczach Rudnickiej i Dainava znajdują się ważne miejsca tokowania cietrzewi i głuszców. Wydmy śródlądowe w Puszczy Rudnickiej, położone na obszarze byłego poligonu wojskowego, są siedliskiem świergotków polnych.

Upupa epops - © Eugenijus Drobelis 

Dzukia bardzo ciekawa jest też z botanicznego punktu widzenia. Jedynie w okolicach wsi Kapiniškiai, na terenie Dzukijskiego Parku Narodowego, występują takie rzadkie okazy botaniczne, jak skalnica torfowiskowa, buławnik czerwony, goryczka krzyżowa, storczyk kukawka i drobnokwiatowy, leniec bezpodkwiatkowy czy głowienka wielkokwiatowa. Na obszarze Parku Regionalnego Wiejsieje, w rezerwacie Liūnelis, występuje obuwik pospolity, buławik czerwony, gółka długoostrogowa i wonna, kosatka kielichowa. W lasach Dzukii rośnie arnika górska, kukuczka kapturkowata, sasanka otwarta, kruszczyk rdzawoczerwony, lepnica litewska, goździk Borbasa i kropkowany, kozibród i wiele innych rzadkich roślin.